Sovietowa mebel na „Avito”: jak rozpoznać skarb od śmieci

„Wcześniej nazywano to po prostu meblem drugiego handlu, a teraz mówimy o wintage”, — śmieje się Anastazja Romashkiewicz, był lider redaktorka magazynu AD i autorka kanału Telegram „Romashkowy zbór”. W naszym wywiadzie omawialiśmy fenomen mody na sovietową mebel: dlaczego pokolenie, które rosło na IKEA, w nagle zaczęło kupować bufety i krzesła na cienkich nogach. I najważniejsze — jak nie zostać ofiarą przerażających cen i kupić naprawdę wartościową rzecz.

Główne z artykułu:

• Moda na sovietową mebel to część światowego trendu na design połowy XX wieku;
• Sprzedawcy zrozumieli wartość swoich rzeczy i podniosą ceny — epoka „trzech kopek” się skończyła;
• Najcenniejsze przedmioty to meble moderzystyczne z NRD, Jugoslacji, Czechosłowacji i wysokiej jakości sovietzkowe przykłady;
• Główne kryteria wyboru: rozpoznawalny design, wysokiej jakości materiały, dobre stan lub możliwość restauracji;
• Warto unikać: meble z lat 80., sovietowe plastikowe krzesła, grube „ścianki” i rzeczy w złym stanie.

Dlaczego wszyscy zaczęli się upijać w sovietzkowym designie

„To taki fenomen nie tylko rosyjski, ale bardziej ogólny światowy”, — wyjaśnia Anastazja Romashkiewicz fenomen popularności sovietkiej estetyki. Według niej w jednym punkcie połączyło się kilka okoliczności.

Przede wszystkim moda na to, co nazywa się mid-century modern — design połowy XX wieku — istnieje już od dawna i okazjonalnie wchodzi w fazę szczytową. Ta mebel, który stał w kuchennych domach — krzesła na cienkich nogach, niskie stoliki, szafki — to właśnie estetyka moderzystyczna.

„Część tej mebli robiła się w krajach socjalistycznych — NRD, Jugosławia, Polska, Czechosłowacja, coś było robione bezpośrednio w Związku Radzieckim, ale jasne, że źródłem inspiracji jest wspólna zachodnia estetyka moderowania”, — wyjaśnia ekspert.

Drugi punkt to ludzie wyczerpali zasoby jednorazowego zużycia i szukają czegoś innego — nie masowego i nie jednorazowego. Sovietowa mebel, która ma 50-60 lat, już dawno udowodniła swoją trwałość.

Trzeci czynnik to zwiększony interes do designu w ogóle. Sieci społecznościowe, jak Pinterest dają ludziom dostęp do inspiracji, a pandemia sprawiła, że więcej uwagi poświęca się urządzeniu domu.

Od „śmieci” do kolekcjonerskiego designu

„Moje znajome, którzy długo interesowali się sovietzkim wintażem, mówili, że wcześniej to nazywało się po prostu meblem drugiego handlu, a teraz to jest wintage”, — opowiada Romashkiewicz. Sprzedawcy zrozumieli, że mają nie tylko śmieciki, ale poważne rzeczy i wystawiają odpowiednie ceny.

Jeśli wcześniej można było znaleźć krzesło za symboliczną cenę, to teraz wintage krzesło kosztuje 20-40 tysięcy rubli — ale nadal znacznie tańsze niż nowa mebel od marki.

Paralelnie rozwija się też „szary” rynek — część tej mebli wciąż jest przewożona z europejskich bazarów, gdzie w krajach byłych obozów socjalistycznych jej jest dużo.

Co szukać: złote zasady wyboru

• Epoka ma znaczenie. Najcenniejsza mebel to przykłady z lat 1950-60, gdy sovietowski design był zgodny z moderzystycznymi zasadami. „Jasne, że gdy wchodzimy do lat 80. i tam zaczynają się miękkie ogromne krzesła, to jeszcze nic nie przewiduje na ich modę”, — zauważa ekspert.
• Rozpoznawalna estetyka. Szukaj rzeczy, które wywołują przyjemne skojarzenia z obrazami z sovietzkich magazynów: niskie stoliki na cienkich nogach, lekkie wizualnie krzesła, szafki. Wszystko, co skojarzy się z „szczęśliwym sovietzkim domem”.
• Jakość materiałów. Sovietowa mebel często był robiona z drewna lub wysokiej jakości DVP z naturalnym szponem. Sprawdź, czy drewno się nie rozchyla, czy mocne są połączenia.
• Stan lub potencjał restauracji. „Znowu ogromna ilość kursów, jak przestawić, jak naprawić, jak oczyścić stary lak, pomalować”, — przypomina Romashkiewicz. Czasem krzesło z zużytą obiciem może stać się prawdziwym skarbem po restauracji.

Czerwone flagi: czego unikać

• Mebel z lat 1980. Miękkie ogromne krzesła, grube ścianki z ciemnego DVP, plastikowe elementy wątpliwej jakości — wszystko to nie jest jeszcze w trendzie i rzadko stanie się cenionym wintażem.
• Sovietowe plastikowe krzesła. „Plastikowe krzesła na kuchni — to najbardziej znany przedmiot mebli na świecie, najwięcej wydrukowanych, ale myślę, że są one raczej na zewnątrz zaprojektowane”, — uważa ekspert. Dla domu nie są bardzo wygodne.
• Ścianki na całą ścianę. „Ścianka w salonie — to coś, co mi się nie podoba”, — kategorycznie powiedziała Romashkiewicz. O ile nie rozłożyć na osobne elementy i użyć częściowo.
• Zły stan bez perspektyw. Jeśli mebel jest bardzo uszkodzony, a restauracja będzie droższa niż zakup nowego odpowiednika — lepiej szukać innego wariantu.

Gdzie szukać i ile zapłacić

• „Avito” i podobne — główny punkt do wyszukiwania. Warto uważnie analizować zdjęcia i zadawać sprzedawcy pytania o stan, rozmiary, możliwość inspekcji.
• Bazar i baza — można znaleźć interesujące rzeczy, ale ich coraz mniej z powodu wzrostu popularności wintażu.
• Specjalizowane sklepy i warsztaty — już odrestaurowane rzeczy, ale i ceny odpowiadają.
• Dziedzictwo od krewnych — nie spieszą się wyrzucać mebli z dachówki lub od babci. „Jeśli się udało, że coś zostało od babci, to dalej przestawiasz ją”, — przypomina ekspert.

Ceny na wintage krzesła obecnie zaczynają się od 20-30 tysięcy rubli za przyzwoity egzemplarz. Stoliki, szafki, półki — od 15-25 tysięcy. Unikalne lub designowe rzeczy mogą kosztować nawet 100+ tysięcy.

Jak sprawdzić autentyczność i wartość

• Przeanalizuj oznaczenia. Na meblach z NRD, Jugoslacji, Czechosłowacji często są znaki fabryczne lub metalowe etykiety. Sovietowa mebel też czasem była oznaczana.
• Zwróć uwagę na szczegóły. Jakościowa mebel tych lat wyróżnia się starannie zaprojektowaną ergonomią, interesującymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi, niezwykłą furtuną.
• Sprawdź proporcje. Modyfikowana mebel wyróżnia się dobrze dopasowanymi proporcjami — wygląda lekko, wyrafinowanie, nawet jeśli jest dość funkcjonalna.
• Oceń możliwość naprawy. Dobry wintage mebel łatwo rozkłada się, ma standardową furtunę, którą można wymienić.

Restauracja: co można zrobić samemu

„W internecie można znaleźć przypadki, kiedy człowiek zaczynał od jakiegoś prostego znalezionego krzesła, a potem założył warsztat i zajmuje się tym już jako biznesem”, — opowiada Romashkiewicz.

Prosta restauracja własnymi rękami:

• Zamiana obiciu na krzesłach i krzesłach;
• Pomalowanie drewnianych powierzchni;
• Zamiana prostej furtuny (ręce, pętla);
• Wzmocnienie rozluźnionych połączeń.

Co lepiej przekazać specjalistom:

• Restauracja szponu i skomplikowane stolarstwo;
• Naprawa sprężynowych bloków w krzesłach;
• Odzyskanie rzadkiej furtuny;
• Praca z cenionymi gatunkami drewna.

Jak nie przesadzić z wintażem

„Dlaczego zawsze boimy się przesadzania i dlaczego zawsze uczymy ludzi, by nie przesadzali? — zadaje pytanie Romashkiewicz. — Myślę, że ludzie mają prawo żyć tak, jak im się podoba”.

Niemniej jednak są kilka zasad rozsądnej metody:

• Nie kupuj wszystkiego na raz. Lepiej jedna-dwie dobre rzeczy, niż wiele przeciętnych.
• Uwzględnij kontekst. Modyfikowana mebel wygląda świetnie w nowoczesnych mieszkaniach, ale może wyglądać dziwnie w klasycznych wnętrzach.
• Mieszaj z nowoczesnymi rzeczami. Pełny sovietowski wnętrze może wyglądać jak ekspozycja muzealna.
• Dumaj o funkcjonalności. Wintage rzeczy powinny nie tylko pięknie wyglądać, ale też spełniać swoje zadanie.

Zdjęcia z witryny: freepik.com

Investycyjny potencjał

Czy warto considerować sovietową mebel jako inwestycję? Anastazja Romashkiewicz jest ostrożna w prognozach: „Dobry design w końcu wygrywa. Mody na mid-century modern istnieje już od dawna i nie odejdzie, ponieważ powstał rynek, pojawiły się kolekcjonery, wystawy”.

Ale nie warto oczekiwać szybkiego wzrostu cen na wszystko. Cenieni zostaną naprawdę dobre przykłady z dobrym designem i ciekawą historią. A masowa mebel tak i zostanie po prostu starym meblem.

Główny porad od eksperta: kupuj to, co naprawdę Ci się podoba i co jesteś gotów używać w swoim domu. „Nie trzeba przekształcać swojego domu w magazyn”, — ostrzega Romashkiewicz. Bo wintage mebel jest cenny nie sam po sobie, ale jako część żyjącego, wykorzystywanego przestrzeni, gdzie każda rzecz opowiada swoją historię.

Okładka z witryny: freepik.com