Umowa z projektem wnętrz: ważne aspekty i obowiązki wzajemne

Wiele zdjęć z portfolio projektantów przejrzać, projektant wykonawca wybrany, na kosztach porozmawiać, a co dalej? A dalej w obowiązku podpisać umowę. Na co warto zwrócić uwagę zarówno klientowi, jak i projektantowi przy podpisaniu umowy? Opowiada prawnik Katarzyna Kussmaul.

Katarzyna Kussmaul ekspert prawnik z doświadczeniem ponad 15 lat. Specjalizuje się w prawnej obsłudze projektantów, architektów lub ich klientów. 1. Przedmiot umowy

Zwykle dla każdej usługi projektanta – projektowania, nadzoru autorskiego, kompletacji – podpisuje się osobną umowę, ponieważ każda taka umowa ma swój tryb wykonania i płatności. Jednak prawo nie zabrania połączenia wszystkich usług w jedną umowę i zamocowania wszystkich praw i obowiązków w jednym dokumencie.

Ponieważ praca projektanta jest bardzo indywidualna, a prawodawstwo nie ustala procedury tworzenia projektu wnętrz, każda usługa musi być opisana w umowie jak najbardziej szczegółowo i szczegółowo. Z tekstu umowy musi być jednoznacznie zrozumiałe, co to, np. kompletacja obiektu i co wchodzi w skład tej usługi. Ponadto, musi zawierać szczegółowy wykaz usług, prac i rysunków wykonanych w ramach umowy.

Najważniejszym elementem umowy na stworzenie projektu designowego, według mnie, jest zadanie techniczne (czasem projektanci nazywają je „brief”). Ponieważ właśnie zadanie techniczne stanowi podstawę, „zlecenie” klienta, jego wymagania do przyszłego wnętrza.

Jednak paradoks w tym, że często widzenie wnętrza rodzi się w procesie samej pracy i wiele wymagań klienta jest przeoczone i zmienia się w kolejnych etapach.

Aby uniknąć konfliktu lub niezrozumienia w przyszłości, każda taka zmiana w zadaniu technicznym musi być zaфиксowana dokumentalnie lub odzwierciedlona w korespondencji (ale tylko wtedy, jeśli możliwość użycia konkretnych adresów e-mail do przesyłania powiadomień i zmiany warunków umowy została przewidziana w treści umowy).

Niejasne i niestosowne zadanie techniczne, składające się z ogólnych pytań, może również być źródłem niezgodności. Na przykład w praktyce sąd uznał fakt przekazania wyniku prac za nieudokumentowany, ponieważ zadanie było niestosowne i nie było jasne, czy wynik prac odpowiadał zadaniu technicznemu.

Specjalne uwagę należy poświęcić terminom w umowie. W tym samym czasie dla obu stron ważny jest odrzucenie minimalnych terminów.

Jeśli jesteś projektantem, zastanów się, czy warto przyciągać klienta skróconymi terminami, czy lepiej wziąć zapas na nieoczekiwane okoliczności. Pamiętaj, że odpowiedzialność za naruszenie terminów jest bardzo poważna – jeśli Twój klient to osoba fizyczna, stosowane są kary przewidziane w ustawie o ochronie praw konsumentów, a nie normy dotyczące odpowiedzialności kontraktowej. Dotyczy to również terminów pośrednich, jeśli etapy Twojej pracy są również zapisane w umowie z określeniem czasu ich realizacji.

Jeśli jesteś klientem, pamiętaj, że w wyznaczone terminy musisz przeanalizować kilka wariantów przestawienia mebli, rozmieszczenia mebli, szkiców z konceptem przyszłego wnętrza i ustalić się tylko na jednym z nich. Czy jesteś pewien, że masz wystarczająco czasu na podjęcie takiego ważnego decyzji?

Aby nie opóźniać procedur i unikać naruszenia terminów, warto przepisać w umowie na projektowanie konkretne terminy zgody klienta na decyzje dotyczące wnętrza lub przewidzieć zawieszenie prac na czas zgody.

Co w końcu otrzyma klient? Jakim wymaganiom powinien odpowiadać projekt designowy i jakie dokumenty w obowiązku zawiera?

Niestety konkretne wymagania do projektów designowych nie są ustawowo ustalone, ponieważ działalność projektanta ma przede wszystkim twórczy i autorski charakter. Normy GOST i SNIP regulujące działalność projektową dotyczą głównie budownictwa i stosowane są przede wszystkim w miejscach publicznych.

Dlatego zbiór i jakość projektu designowego są określone głównie porozumieniem i uzgodnieniami stron, a nie jakimiś ustalonymi normami. Często projektant dostarcza klientowi przykład projektu designowego, aby zrozumiał, co w końcu otrzyma i w jakim formacie zostaną przekazane wyrażone rysunki i dokumenty.

Jednak w każdym przypadku przy opracowywaniu rozwiązań przestrzennych projektant musi przestrzegać norm budowlanych dotyczących organizacji przestrzeni – lokalne ustawy o przebudowie lub przeprojektowaniu mieszkań i nieśmietników, wymagania do pomieszczeń z urządzeniami gazowymi, szczegóły rozmieszczenia urządzeń grzewczych i inne normy.

Ten punkt nie zawsze pojawia się w umowach, ale jego brak nie oznacza, że projektant nie troszczy się o ochronę swoich praw. Na odwrót, jeśli w umowie nie przewidziano przekazania klientowi praw wyłącznych (materiałowych) do rezultatu pracy intelektualnej – projektu wnętrz, to klient nie może bez zgody projektanta rozporządzać tym rezultatem, np. odtwarzać na innych obiektach, modyfikować lub zezwalać innemu podmiotowi na użycie projektu, a może tylko wykonać prace remontowe i dekoracyjne na podstawie projektu w swoim mieszkaniu.

Z rozwijaniem się usług internetowych projektów gotowych, projektanci coraz rzadziej przekazują klientowi prawa wyłączne do stworzonego projektu wnętrz, zostawiając sobie możliwość ponownej sprzedaży projektu. Zwykle warunek o przekazaniu praw autorskich wpływa na koszt usług projektanta – wymaganie klienta w pełni przekazać prawa wyłączne do projektu wnętrz i nie kopiować go w innych zamówieniach może zwiększyć koszt projektu.

Dlatego będzie sprawiedliwe i prawidłowe z punktu widzenia prawa od razu określić w umowie rozkład praw klienta i projektanta wobec rezultatu pracy intelektualnej projektanta.