Jak przyjmowano prysznic 200 lat temu?

Historia łazienki zaczyna się od pojawienia się kąpielnianego naczynia kilka tysięcy lat temu. Przy tym ani jego funkcjonalność, ani forma nie przeszły dramatycznych zmian. Standardowa wanna w typowym mieszkaniu ma mało wspólnego z wanną znalezioną podczas wykopalisk starożytnych miast.

Marmurowa wanna w III wieku p.n.e. Wanna

W średniowiecznej Europie kąpiel uważano za grzech, co prowadziło do rozprzestrzeniania się różnych chorób. Prawda, że do XIX wieku europejczycy odzyskali rozum i wrócili do bańczyków. Wtedy zamiast znanej nam wanny stosowano siedzące kąpielówki lub miękkie pudełka.

Bogatsi ludzie mogli sobie pozwolić na kąpielówki z drogich materiałów – emali i cynku. Ci, którzy byli jeszcze bogatsi, kupowali naczynia z żelaza. Od 1840 roku w bogate domy doprowadzono ciepłą wodę, a od 1870-ych bańczyki stały się dostępne również dla średniej klasy.

W biednych domach instalowano gazowe kraniki do podgrzewania wody, ale były drogie w eksploatacji, tworzyły dużo hałasu i stanowiły zagrożenie, ponieważ czasem eksplodowały.

W dochodowych domach instalowano nowości – wanna z gazowym kranikiem. Prawda, że z powodu kosztowności i trudności w eksploatacji użytkowali się je niechętnie.

Na koniec XIX wieku w Francji zaczęto produkować wysokiej jakości keramikowe naczynia do umywalki i toaletu.

Pierwszym był Emil Jacob, produkującym kranów sanitarnych i rur. Połączył się z Morrisem Delafonem – producentem produktów z emaliowanego białego piasku. Razem stworzyli niewielką produkcję wyrobnictwa sanitarne.

Stawka na nowy rodzaj produktu okazała się trafna. W 1889 roku produkty dwóch przedsiębiorców zdobyły złotą medalion na wystawie w Paryżu.

W pierwotności prysznicem dla ludzi był wodospad. Potem przez wiele wieków ludzie podlewali się wodą z kaczki.

Pierwsze obrazy prysznicu w jego współczesnym wydaniu zostały znalezione na afinianych wazach, datowanych IV wiekiem p.n.e. Na przykład na jednej z nich pokazane są dwie prysznicówki, gdzie myją się cztery młode kobiety. Woda przepływająca przez rurę spływa na nie przez prysznicowe lejki w formie głow lwa i dzikiego kaban.

Cały kompleks prysznicowy (początek II w. p.n.e.) został znaleziony podczas wykopalisk w Turcji. W nich używano siedmiu poziomów instalacji prysznicowych. Woda spływała na ludzi z góry z systemu głównego, a następnie przepływała do innych łazienek, z których wchodziła w system odpływu.

Przodkiem współczesnej kabiny prysznicowej pojawił się w 1810 roku. Był wysoki 3,5 metra i składał się z położonych w dole i u góry naczynia rezerwuarów.

Minusem takiego prysznicu było wielokrotne wykorzystanie wody: woda spływała z góry rezerwuara do dolnego i potem podnosiła się przez rury i znowu podlewala myjącego się.

W tym samym 1810 roku wynaleziono prysznicową zasłonę, która służyła też jako ręcznik: tkanina była przepatrywana aromatycznymi olejkami, żeby po prysznicu człowiek zapachował się przyjemnie.

Toalety, podobne do tych ustawionych w współczesnych toaletach, pojawiły się dopiero w drugiej połowie XIX wieku. Do tego czasu ograniczało się to do dwóch opcji – miejsca na wypróżnienie w ogrodzie lub klops.

Pierwszym toaetem był hybrydowy krzesło i nocny klops – np. tzw. „ziemny toalet”, wynaleziony przez Henry'ego Moultona w 1860 roku.

W pojemniku za „krzesłem” znajdowała się sucha ziemia. Wystarczyło tylko przyciągnąć dźwignię i ziemia wylała się do klopsa, który potem opróżniało się – tak było łatwiej i czystsze. Model ten przypominał coś kościoła.

Przodkowie współczesnych toaletów były nieprzyjemne i sprawiały mnóstwo problemów.

W pierwszych toaletach produkty życia przepływały do rezerwuara, do którego potem wlewała się woda i przewoziła je dalej do kanalizacji. Wody nie zawsze było wystarczająco dla skutecznego spłukania. Dlatego pierwsze toalety budowano gdzieś w tylnej części pokoi.

Problem z zapachami został rozwiązany po wynalezieniu toaletu ze ściekaniem (S-zawór). Zmiany dotknęły również odpływu: jeśli wcześniej zależał tylko od siły wody, to w latach 1870-ych zaczęto stosować bezklaftany zawór, który tworzył próżnię i wciągał zanieczyszczoną wodę.

Wynalazki Krappera: zbiornik z automatycznym zaworem sterującym przepływ wody i toalety z „wodnym zamkiem” w formie zagiętej rury w kształcie litery U.

„Rewolucyjny” kran wodny – pierwszy kran kulkowy – wynalazł w 1940 roku Manukjan Manukyan.

Wyjątkowość mieszacza polegała na tym, że zamiast dwóch zaworów – dla gorącej i zimnej wody – używany był jeden, który jednocześnie regulował przepływ i temperaturę. Producentów sanitarnych wynalazek nie zainteresował, więc Manukjan postanowił sam produkować i sprzedawać takie mieszacze.