Jak zbudować dach dwuspadowy

W niniejszym artykule postaramy się omówić wszystkie aspekty budowy dachu dwuspadowego: jak, z jakich materiałów i jak wykonać dach, aby był opłacalny pod kątem budżetu i przez wiele lat spełniał swoje funkcje, chroniąc budynek przed warunkami atmosferycznymi oraz harmonijnie kończąc jego wygląd zewnętrzny.

Podstawowe elementy dachu dwuspadowego

Strukturalnie wszystkie elementy dachu można podzielić na belkę nadokapową (mauertalat), strzemiona, podpory (słupy) i pręty poziome – to część nośna. Oprócz wymienionych elementów należy również wyróżnić podkładkę i materiał izolacji hydroizolacyjnej, a także izolację termiczną, jeśli pomieszczenie poddasza jest ogrzewane.

Belka nadokapowa, znana również jako belka nośna, układana jest wzdłuż górnej krawędzi ścian nośnych i służy do rozłożenia obciążenia całej konstrukcji dachu na całą powierzchnię ścian nośnych, chroniąc je przed nadmiernym naciskiem punktowym. Niezależnie od alternatywnego nazewnictwa, belka nadokapowa nie musi być zawsze drewnianym bryłem – może być wykonana z wałka, belki dwuteowej lub innych materiałów, szczególnie jeśli dach ma metalowy szkielet.

Strzemiona – główny element całej konstrukcji. Składa się z pochyłych (nośnych) i pionowych (podpierających) belek, zamocowanych na belce nadokapowej i połączonych w wierzchołku dachu. Najczęściej stosowanym typem strzemion są pochyłe, choć czasem występują również strzemiona ślizgające się lub wiszące. Strzemiona są podstawą do mocowania podkładki i ramą do montażu izolacji termicznej.

Podkładka – podstawa do montażu materiałów hydroizolacyjnych: blachy bitumicznej lub ceramicznej, onduliny lub blachy stalowej. Wybór sposobu wykonania podkładki zależy od rodzaju pokrycia dachowego. Na przykład do blachy bitumicznej (tzw. miękkiego dachu) wymagana jest spójna podkładka z materiału listowego (wodoodporna płyta OSB lub płytka klejowa). Jeśli zaś jako pokrycie dachowe wybrano onduline lub inny materiał listowy, to przy tworzeniu podkładki można ograniczyć się do desek nieobciążonych, ułożonych co 30–40 cm. Taka podkładka nazywana jest rozrzedzoną.

Montaż szkieletu dachu

Po zamocowaniu belki nadokapowej wzdłuż całego obwodu, strzemiona są wbijane (w specjalnie wykrojony rowek) w niej. Wymagana jest właśnie wbudowa, a nie zwykłe mocowanie śrubami, aby zapobiec przesuwaniu się strzemion pod wpływem ciężaru dachu, wiatru i ciężaru śniegu leżącego na dachu.

Równocześnie na belkę nadokapową układane są pręty podłogowe (zwane również łagami). Zazwyczaj wykonuje się je z drewna o przekroju 100 x 150 mm lub 50 x 150 mm. Ważne jest, aby przednie krawędzie prętów wyprowadzono o 40–50 cm poza zewnętrzne ściany, co zapewnia ochronę ścian i fundamentu przed deszczem, wiatrem i innymi warunkami atmosferycznymi. Wyprowadzony element nazywa się krawędzią dachu i w późniejszym etapie jest specjalnie wykończony.

Na łagach montuje się deskę podłogową dla pomieszczenia poddasza. Zazwyczaj stosuje się deski wykończone o grubości 40 mm. Jeśli krok łag jest mały (np. 40–60 cm), można zastosować deski o grubości 25 mm – to bardziej ekonomiczne rozwiązanie, ponieważ zużycie drewna zmniejsza się niemal o połowę.

Jednak należy dokładnie sprawdzić na rzeczywistych łagach, czy deska podłogowa nie będzie się wypinać na danym przęsle. Deskę podłogową można również wykorzystać jako podstawę do podpory konstrukcji strzemion.

Pionowa podpora, która wspiera strzemiona, stanowi również podstawę ściany wnętrza pomieszczenia poddasza. Po zamocowaniu podpór, strzemiona są montowane tak, by każdy element szkieletu dachu był idealnie równoległy do innych.

Po montażu strzemion należy zamknąć oba gable, aby wykluczyć możliwość wdmuchiwania silnych porwów wiatru w przestrzeń poddasza. Warto pamiętać, że silny porw wiatru może całkowicie zrywać dach z budynku. Gable można wykonać na bazie drewnianego szkieletu, obłożonego deski lub płyty OSB, wypełniając przestrzeń między słupami izolacją termiczną.

Montaż materiału hydroizolacyjnego

Podkładka mocowana jest prostopadle do strzemion, pełniąc funkcję podstawy do montażu materiału dachowego; tworząc grubość, która zapewnia przestrzeń między warstwą izolacji termicznej a hydroizolacją, chroniąc membranę przed zamarznięciem i powstawaniem szuby lodowej z wewnętrznej strony.

Na podkładce zamocowuje się materiał dachowy zgodnie z instrukcją producenta. Najważniejsze kwestie to: zapewnienie przekrycia sąsiednich paneli lub arkuszy materiału od grzbietu w dół, a także boczne przekrycia między sąsiednimi elementami pokrycia dachowego. Takie przekrycia są kluczowe dla zapewnienia szczelności całej konstrukcji.

Ostatnim etapem jest zamocowanie elementu krawędziowego (płytka lub kątownik) na połączeniu paneli na obu pochyłych stronach dachu.