Szwy dekoracyjne w budynkach

Prosty przykład: współczynniki rozszerzalności cieplnej stali i drewna różnią się kilkakrotnie. Dlatego właśnie tłumaczy się mechaniczne uszkodzenie drewnianych belek znajdujących się w zimnym przestrzeni poddaszowej, które są zabezpieczone za pomocą zwykłych wkrętów lub zbrojenia bez rozłączenia cieplnego. Aby rozwiązać ten i inne problemy, w praktyce budowlanej stosuje się tzw. szwy dekoracyjne.

Poniżej przedstawiamy pełną listę sytuacji, kiedy ten element „działa” i pomaga zachować integralność konstrukcyjną całego budynku:

• aktywność sejsmiczna korony ziemi;
• osiadanie gruntu, podniesienie poziomu wód gruntowych;
• deformacje siłowe;
• gwałtowne zmiany temperatury otoczenia.

W zależności od charakteru rozwiązywanego problemu wszystkie szwy dekoracyjne dzieli się na: termiczne, osiadające, sejsmiczne i osiadające.

Termiczny szw dekoracyjny

Konstrukcyjnie szw dekoracyjny to przekrój dzielący całą budowlę na sekcje. Rozmiar sekcji oraz kierunek podziału – pionowy lub poziomy – określa się na podstawie projektu i obliczeń statycznych i dynamicznych obciążeń.

Do zamykania przekrojów i zmniejszania strat cieplnych przez szwy dekoracyjne stosuje się elastyczne izolatory cieplne, najczęściej specjalne materiał z gumą. Dzięki temu podziałowi, elastyczność całej budowli wzrasta, a termiczne rozszerzanie poszczególnych jej elementów nie wywiera destrukcyjnego wpływu na inne materiały.

Zazwyczaj termiczny szw dekoracyjny biegnie od dachu do fundamentu budynku, dzieląc go na sekcje. Podział fundamentu nie ma sensu, ponieważ znajduje się poniżej głębokości zamarzania gruntu i nie podlega takim negatywnym wpływom jak reszta budynku. Odległość między szwami termicznymi zależy od rodzaju stosowanych materiałów budowlanych oraz geograficznej lokalizacji obiektu, która wyznacza średnią zimową temperaturę.

Osadzony szw dekoracyjny

Drugą ważną dziedziną zastosowania szwów dekoracyjnych jest kompensacja nierównomiernego nacisku na grunt podczas budowy budynków o zmiennej liczbie pięter. W tym przypadku wyższa część budynku (i odpowiednio cięższa) naciska na grunt silniej niż niższa część. W rezultacie mogą pojawić się pęknięcia w ścianach i fundamentach budynku. Podobnym problemem może być również osiadanie gruntu w obszarze pod fundamentem budynku.

Aby zapobiec pęknięciom ścian, stosuje się szwy osiadające, które, w odróżnieniu od poprzedniego typu, dzielą nie tylko budynek, ale także jego fundament. Często w jednym budynku konieczne jest stosowanie różnych typów szwów. Połączone szwy nazywane są szwami termiczno-osiadającymi.

Antysejsmiczne szwy dekoracyjne

Jak wynika z ich nazwy, takie szwy stosuje się w budynkach położonych w strefach sejsmicznych. Zasadą ich działania jest podział całości budynku na „sześciany” – odcinki, które same w sobie są stabilnymi komorami. Każdy taki „sześcian” musi być ograniczony szwami dekoracyjnymi ze wszystkich stron i wszystkich krawędzi. Tylko wtedy szw antysejsmiczny będzie działać.

Wzdłuż szwów antysejsmicznych buduje się podwójne ściany lub podwójne rzędy kolumn nośnych, które stanowią podstawę konstrukcji nośnej każdego oddzielnego odcinka.

Szwy dekoracyjne spowodowane osiadaniem

Szwy dekoracyjne spowodowane osiadaniem stosuje się w konstrukcjach monolitycznych z betonu, ponieważ beton podczas twardnienia ma tendencję do nieco zmniejszania się w objętości z powodu parowania wody. Szwy osiadające nie dopuszczają powstawania pęknięć, które mogłyby naruszyć nośność konstrukcji monolitycznej.

Zasadą takiego szwu jest stopniowe rozszerzanie się w miarę twardnienia konstrukcji monolitycznej. Po zakończeniu twardnienia, powstały szw dekoracyjny całkowicie zamyka się. Do zabezpieczenia szczelności szwów osiadających i innych typów szwów stosuje się specjalne zaprawy i uszczelki wodoodporne.