Dlaczego khrushchevskie projekty mieszkalne były genialne, a my tego nie rozumiemy

Khrushchevka to nie wyrocznia, lecz szkola ergonomii od sovietzkich architektów. Podczas gdy my skargujemy się na niskie sufit i malutkie pokoje, projektanci na całym świecie analizują zasady „kompaktnego mieszkania” i stosują je w elitarnych projektach. Odkrywamy tajemnicę projektów, które karmiły, karmiły i dawały dom 170 milionom ludzi.

Główne punkty artykułu:

• Khrushchevskie projekty były tworzone z uwzględnieniem badań naukowych z zakresu ergonomii i psychologii;
• Każdy metr kwadratowy był wykorzystywany maksymalnie efektywnie dzięki starannie zaprojektowanym rozwiązaniami technicznym;
• Nowoczesne koncepty „inteligentnego mieszkania” i mikro-kapsuł powtarzają zasady sovietzkich architektów;
• Niskie sufity i kompaktowe przestrzenie tworzą uczucie bezpieczeństwa i ustrój;
• Standardowe rozmiary pozwalały łatwo dobierać meble i planować wnętrze.

Podchód naukowy do mieszkania: kiedy matematyka jest ważniejsza niż piękno

Na początku lat 50. komenda architektów pod kierunkiem Witalia Lagutkina otrzymała zadanie z gwiazdką: stworzyć mieszkanie, które można zbudować szybko, tanio i masowo. Ale zamiast po prostu zmniejszyć wszystko proporcjonalnie, specjaliści przeprowadzili prawdziwe badanie.

Studowali, ile czasu człowiek spędza w każdym pokoju, jak często korzysta z określonych stref, jakie ruchy wykonuje w domu. Na przykład wykazało się, że w sypialni jesteśmy tylko do snu i ubierania się – więc wystarczy miejsce dla łóżka, szafy i przejścia między nimi. Nadmiar metrów nie ma sensu.

Architekci nawet mierzyli czas: ile trzeba, żeby dojść od drzwi wejściowych do kuchni z ciężkimi torbami? Optymalnie – nie więcej niż 10 sekund. Stąd pochodzi zasada „krótkiego korytarza”, którą wiele osób uznaje za wadę.

• 5900 mebli projektowych od 1490 złotych

Kuchnia o rozmiarze jak wagon pociągu – i to plus

Standardowa kuchnia w khrushchevce zajmuje 5-6 metrów kwadratowych. Wydaje się, że to przesada wobec gospodyni? W rzeczywistości – triumf ergonomii. Odległość między płytą,myjnią i lodówką wynosi 1-2 kroki. To znany „trójkąt roboczy”, który dziś jest uznawany za złoty standard projektowania kuchni.

W przestrzennej kuchni wydłużasz kilometry, gotując zwykły kolację. W khrushchevce wszystko pod ręką. Spróbuj zaszyć czas przygotowania barszczu w różnych kuchniach – różnica będzie zaskakująca.

Plus sovietyczni architekci uwzględnili moment psychologiczny: mała kuchnia zmusza do szybszego i bardziej efektywnego gotowania. Żadnych wielohodinowych sesji przy płycie z kieliszkiem wina – tylko jasny plan i rezultat.

Projekt: Ola Sztennikowa

Tajemnica niskich sufitów, którą odkryli Duńczycy

Sufity o wysokości 2,5 metra – przedmiot ciągłych skarg. Ale nowoczesne badania pokazują: niskie sufity pobudzają koncentrację i tworzą uczucie bezpieczeństwa. Duńska koncepcja „hygge” opiera się właśnie na tym zasadzie.

W pomieszczeniach o wysokich suficie ludzie czują się mniej komfortowo, częściej się rozpraszają. A w kompaktowym przestrzeni mózg skupia się na konkretnych zadaniach. Nieprzypadkiem w najdroższych japońskich hotelach pokoje są celowo malutkie – jest to uznawane za objaw luksusu i dbałości o gościa.

Projekt: Paweł Foteew

Standardizacja jako supermoc

Unifikacja rozmiarów khrushchevki może wydawać się nudna, ale spróbuj dziś znaleźć kanapę dokładnie pasującą do swojej przestrzeni w nowej budowie. A dla khrushchevki każda mebel sovietzkowy pasowała idealnie – wszystko było wyliczone do centymetra.

Standardowa szerokość korytarza – 85 centymetrów. Wystarczy, żeby rozstać się dwóm ludziom, ale nie wystarczy, żeby akumulować szlam. Genialnie prosto: projekt sam zmusza do utrzymania porządku.

Rozdzielony WC: troska o rodziny

W czasach komunalnych osobny toalet i łazienka w każdym mieszkaniu były rewolucją. Ale architekci poszli dalej: podzielili łazienkę specjalnie dla rodzin z dziećmi. Gdy jeden członek rodziny bierze kąpiel, inni mogą korzystać z toalety.

Nowoczesni projektanci w drogich projektach „wymyślają” gościnne łazienki. A w khrushchevce ten problem został rozwiązany 70 lat temu.

Projekt: Ewa Chłodkowska

Wbudowane szafy do ery IKEA

Antresole, wbudowane szafy, nisze – w khrushchevce wykorzystywany był każdy centymetr przestrzeni pionowej. Ten zasada dziś nazywana jest „pionowym zonowaniem” i uznawana jest za objaw myślenia projektowego.

Szafa między łazienką i kuchnią, którą wiele ludzi niszczą podczas remontu, w rzeczywistości rozwiązywała problem izolacji dźwiękowej i oszczędzała miejsce jednocześnie. Dwa w jednym – czyż nie genialne?

Zwróć uwagę na film: Balkon jako dodatkowy pokój

Sovietyczni architekci rozpatrywali balkon nie jako dekorację, lecz jako funkcjonalne przestrzeń. Lato – jadalnia na świeżym powietrzu, zima – dodatkowa kuchnia. W czasie, gdy każdy metr był na rachunku, było to mądre rozwiązanie.

Dzisiaj koncepcja „życia na balkonie” wraca do elitarnego budownictwa. Tylko teraz nazywa się „terasą” i kosztuje znacznie więcej.

Khrushchevki to nie kompromis z komfortem, lecz inna filozofia mieszkania. Filozofia efektywności, staranności i szczerości. Tutaj nie ma niczego nadmiarowego, ale jest wszystko potrzebne. A póki my goniśmy się za metrami kwadratowymi, warto pamiętać: czasem mniej naprawdę oznacza więcej.

Zdjęcia: Paweł Foteew